Een Eigen Kracht-traject versterkt je netwerk. Soms merk je dat er meer mensen rond jou staan dan je dacht. Tijdens het traject breng je die mensen samen: familie, vrienden, buren, kennissen… oude en nieuwe gezichten.
Samen met een onafhankelijke coördinator bereid jij, als kernpersoon, de bijeenkomst voor. Je kiest wie je uitnodigt. Dat kunnen mensen zijn die dicht bij je staan, maar evengoed mensen waar je al lang geen contact meer mee had. Als er kinderen of jongeren meedoen, zoeken we altijd iemand die zij vertrouwen, zodat ook zij zich op hun gemak voelen.
Je hoeft niet alles in detail te vertellen. We gaan ervan uit dat jij, samen met je netwerk, wéét wat er speelt of zou kunnen spelen. Door samen rond de tafel te zitten en plannen te maken, komen er soms oplossingen voor zorgen die niet eens hardop zijn uitgesproken. Dat zorgt voor meer begrip en verbondenheid binnen de kring.
Je beslist zelf of er hulpverleners of deskundigen meedoen. Als er bijvoorbeeld medische of juridische informatie nodig is, kunnen zij dat vooraf aan de groep meegeven. Jij bepaalt ook of jij je genodigden zelf aanspreekt, of dat liever overlaat aan de Eigen Kracht-coördinator.
Voor volwassenen én voor kinderen of jongeren kan zo’n bijeenkomst veel betekenen. Je ervaart dat je er niet alleen voor staat, en dat er mensen zijn die iets voor je willen doen. Zo groeit je netwerk op een natuurlijke manier, en weet je beter op wie je kan rekenen als het nodig is.
Zeker! Een Eigen Kracht-traject vervangt de hulpverlening niet – het vult die juist aan. De Eigen Kracht Centrale werkt graag in overleg met hulpverleners, maar laat mensen eerst de ruimte om zélf met hun netwerk na te denken over oplossingen. Zonder buitenstaanders erbij.
Dat maakt dat plannen vaak beter passen bij de situatie van de betrokkenen. Ze voelen zich gehoord en zijn gemotiveerder om ermee aan de slag te gaan. Daardoor worden de afspraken meestal ook écht uitgevoerd.
Professionele hulp kan zeker deel uitmaken van het plan – en dat gebeurt regelmatig. Het verschil? Die hulp wordt dan bewust gekozen door de mensen zelf, wat de kans op succes vergroot.
Hulpverleners willen wel samenwerken met het netwerk van cliënten, maar door tijdsdruk is dat vaak beperkt. De Eigen Kracht-coördinator is vrijwilliger en kan wél de tijd nemen om het bredere netwerk in beeld te brengen en voor te bereiden op een bijeenkomst.
Zo worden professionele expertise én steun uit de omgeving samengebracht. En blijft de regie bij de mensen zelf – daar draait het om.
Een Eigen Kracht-conferentie kan een steun voor je zijn op momenten in je leven wanneer je niet goed weet hoe het verder kan.
Gezinnen en individuen gingen, samen met hun persoonlijk netwerk, al aan de slag rond verschillende thema’s:
Het idee om met familie, vrienden en bekenden samen een plan te maken bestaat al eeuwenlang, overal ter wereld. Maar het model zoals we het vandaag kennen – de Eigen Kracht-conferentie – is ontstaan door twee belangrijke bewegingen uit de vorige eeuw: de Family Group Conference en het herstelgericht werken.
Family Group Conference (FGC)
In de jaren ‘80 werd in Nieuw-Zeeland de Family Group Conference ontwikkeld. Het werd daar zelfs opgenomen in de wet, zodat families zelf beslissingen kunnen nemen over de zorg voor hun kinderen. Dit model verspreidde zich wereldwijd, ook naar België. Begin 2000 zetten twee jeugdhulpverleners en een geëngageerde burger de eerste stappen om het model naar Vlaanderen en Brussel te brengen. In 2003 vond de allereerste Eigen Kracht-conferentie plaats in ons land.
Herstelgericht werken
Herstelgericht werken komt uit de jaren ‘70, toen men in Canada en de VS begon met bemiddeling tussen slachtoffers en daders. Het idee: alle betrokkenen rond de tafel brengen en samen zoeken naar herstel en oplossingen die voor iedereen recht doen aan wat er gebeurd is.
De Eigen Kracht-conferentie
Deze twee stromingen – FGC en herstelgericht werken – vormden samen de basis voor wat we vandaag een Eigen Kracht-conferentie noemen. Dit model werd aangepast aan onze Vlaamse context, met één duidelijke visie: mensen houden de regie over hun eigen leven. Iedereen die belangrijk is voor hen, mag mee rond de tafel zitten en meedenken.
Hoewel Eigen Kracht-conferenties vooral worden ingezet binnen de jeugdhulp, zijn ze ook mogelijk in andere situaties. Altijd draait het om vertrouwen op de kracht van mensen zelf én hun netwerk.
We delen deze visie met onze collega’s in Nederland, die wereldwijd bekendstaan als voortrekkers in het breed toepassen van Eigen Kracht-conferenties. We werken bijzonder graag en intensief met hen samen.
In Vlaanderen nemen we op onze beurt het voortouw in het werken met vrijwillige Eigen Kracht-coördinatoren. Deze geëngageerde burgers zetten zich met hart en ziel in om gezinnen en netwerken te ondersteunen, en geven zo een uniek karakter aan hoe we hier in Vlaanderen aan de slag gaan met Eigen Kracht.
Ondertussen zijn er in Vlaanderen en Brussel al meer dan 1000 Eigen Kracht-conferenties georganiseerd.
Eigen Kracht-conferenties krijgen hoge rapportcijfers, zowel van volwassen deelnemers als van kinderen of jongeren zelf. Jongeren en kinderen vinden het erg belangrijk dat ze zelf betrokken worden, ondanks dat het vaak complexe problematieken betreft. Jongeren waarderen heel sterk dat iedereen samenkomt om zich over hun lot te buigen.
Ja. Tijdens een Eigen Kracht-conferentie maken families zélf een plan. Omdat het hun eigen plan is, sluit het beter aan bij wat zij nodig hebben. De deelnemers houden de regie in handen, samen met mensen die zij vertrouwen: familie, vrienden, buren of andere bekenden.
Gemiddeld staan er zo’n 17 afspraken in een plan, over verschillende domeinen van het leven. Denk aan:
– “De kinderen gaan één keer per maand logeren.”
– “Tante helpt met het schrijven van een sollicitatiebrief.”
– “Vader belt elke week met zijn kind.”
– “Tot er een pleeggezin is, blijven de kinderen bij opa en oma.”
– “De buurvrouw maakt soep als het nodig is.”
– “Als mama weer ziek is, passen die en die op.”
Het zijn vaak mensen die hulpverleners anders niet zouden bereiken, maar die wél iets kunnen betekenen. De plannen zijn veilig én creatief, omdat ze vertrekken vanuit de kracht van het netwerk. Na de conferentie blijft de regie meestal bij de familie. Ze vragen sneller hulp aan hun omgeving, en hebben vaak minder professionele hulp nodig.
Ja, dat doen ze zeker. Sinds onze start in Vlaanderen in 2003 zien we dat Eigen Kracht-conferenties werken – ook in complexe situaties. Denk aan gezinnen met meerdere uitdagingen of situaties van conflict en kwetsbaarheid.
Hoewel we zelf geen budget hadden voor grootschalig onderzoek, vergelijken we voortdurend onze ervaringen en cijfers met die uit Nederland en andere landen. En wat blijkt? Onze resultaten lopen gelijk met die van ruim zestig onderzoeken wereldwijd.
De plannen die tijdens een conferentie gemaakt worden, zijn bijna altijd van goede kwaliteit – dat bevestigen zowel deelnemers als professionals. De meeste plannen worden ook effectief uitgevoerd en leiden tot meer grip op de situatie, oplossingen op maat, én meer steun vanuit het eigen netwerk.
Een bijkomend voordeel: omdat families meestal eigen hulpbronnen inzetten, daalt de nood aan zwaardere of langdurige professionele hulp. Dat zorgt voor duurzamere oplossingen en is bovendien vaak kostenbesparend.
Kortom: Eigen Kracht werkt – omdat mensen zelf het verschil maken.
Die vraag horen we vaak. Zowel gezinnen als hulpverleners maken zich daar zorgen over. Begrijpelijk: als de spanningen binnen de familie of het netwerk al langer oplopen, als er ruzies zijn geweest of als mensen zich afgehaakt voelen, lijkt het misschien onwaarschijnlijk dat iemand wil komen. Zeker als het gezin zich al een hele tijd alleen en uitgeput voelt, lijkt een grote bijeenkomst organiseren het laatste waar je op zit te wachten.
Toch wijst de praktijk iets anders uit. Wanneer een gezin kiest voor een Eigen Kracht-conferentie, komt er een onafhankelijke coördinator die samen met het gezin rustig stap voor stap bekijkt wie belangrijk zou kunnen zijn. Die coördinator nodigt mensen persoonlijk uit en bespreekt samen met hen wat hun rol zou kunnen zijn. Die voorbereiding is cruciaal.
En het werkt. In de praktijk zien we dat er bij een bijeenkomst gemiddeld 12 mensen aanwezig zijn. Niet alleen directe familieleden, maar ook buren, vrienden, collega’s, kennissen van vroeger… Mensen die er misschien al een tijdje niet meer waren, zetten vaak hun twijfels of oude conflicten opzij als het om het welzijn van een kind, een ouder of iemand anders uit hun kring gaat.
Of het nu gaat om gezinnen, jongeren, ouderen, alleenstaanden of mensen in een kwetsbare situatie: telkens opnieuw blijkt dat er mensen zijn die willen meedenken. Niet omdat ze moeten, maar omdat ze het belangrijk vinden.
Wil je als vrijwilliger mensen ondersteunen bij het vinden van hun eigen kracht?
Bij EKC brengen we mensen en hun persoonlijk netwerk samen en geven we hen de kans om zelf een plan te maken.
Interesse? Schrijf je in voor onze opleiding en word Eigen Kracht-coördinator!
EK© zet sterk in op samenwerken.
Professionele hulpverleners die, voor hun cliënt, beroep willen doen op een EKC-traject zijn meer dan welkom.
